Het lijkt wel zo te zijn dat een flinke dosis stress er tegenwoordig bij hoort. Als je aan iemand vraag hoe het gaat dan is ‘druk’ het nieuwe ‘goed’. Overspannenheid en burn-outs zijn aan de orde van de dag. Een groot percentage van onze beroepsbevolking heeft stress gerelateerde klachten en een aardig deel daarvan valt op een bepaald moment ook werkelijk uit. Stop met denken dat jij superieur bent en het jou niet kan overkomen.

Zonder stress functioneren we niet

Ons lichaam kent stress van oudsher als een overlevingsmechanisme: het laat ons vechten of vluchten. De gevaren die we vroeger kenden, zijn er niet meer. Een langdurig hoog stresslevel heeft dan voor je lichaam ook geen functie meer. Toch kunnen we met een stresslevel van 0 ook niet functioneren. Dan zou je namelijk hele dagen met een plaid op de bank liggen. Als we over stress praten, bedoelen we dan ook eigenlijk altijd een te hoge mate van stress die we een te lange tijd ervaren. Op een dag dat jij voelt dat je lekker hebt gewerkt en mega productief bent geweest, heb je dus je stresslevel op een dusdanig niveau dat het iets goeds in je naar boven haalt. De grens tussen een goed stresslevel om lekker te knallen en een te hoog stresslevel is vaag.

Luister jij echt naar jouw lichaam?

Ons lichaam is echt een geniaal systeem, want heb jij een te hoog stresslevel? Dan geeft jouw lichaam signalen af. Die signalen moet je dan wel (willen) ontvangen. Als we lichamelijk klachten hebben, zoeken we oorzaken het liefste in externe factoren. Heb je buikpijn? Dan heb je vast iets verkeerds gegeten. Heb je hoofdpijn? Dan heb je waarschijnlijk te veel gedronken. Slaap je slecht? Dat komt doordat je je partner hoorde snurken. Dit kunnen allemaal daadwerkelijke oorzaken zijn, maar dat hoeft niet. Kijk eens verder dan de eerst mogelijke oorzaak.

Denk niet te kort door de bocht

Als je buikpijn hebt, maar niks vreemds hebt gegeten, wil dat niet zomaar zeggen dat je ineens niet tegen gluten kan. Dat is veel te kort door de bocht. Wanneer je echt even de tijd neemt voor wat je voelt, kom je er soms achter dat het verder eigenlijk ook niet helemaal oké gaat. Dat je bijvoorbeeld gespannen kaken hebt, je opgejaagd voelt, je niet ademt vanuit je buik maar vanuit je borst of behoorlijk geïrriteerd kan reageren. Dit zijn allemaal hele duidelijke klachten van een te hoog stresslevel. Probeer te ontdekken of er een verband bestaat tussen de momenten waarop je bepaalde klachten ervaart. Heeft de omgeving waarin jij je begeeft invloed? Zo kun je er het beste achter komen wat jouw stressoren (oorzaken van stress) precies zijn.

Wanneer gaan de alarmbellen echt af?

Als je continue een opgejaagd gevoel hebt en als je iedere minuut van de dag nuttig wilt besteden, is het een goed moment om eens na te gaan of je echt wel zo goed bezig bent. Word je ‘s nachts wakker, omdat je hoofd ineens van de sluimer stand af is gegaan en op volle toeren aan het werk is?

Het duidelijkste signaal dat het tijd is voor de handrem is als jij ‘s ochtends wakker wordt met het gevoel alsof je al vijf koppen koffie op hebt. Dan is je cortisol level namelijk te hoog. Cortisol is een stresshormoon dat ervoor zorgt dat je een langere  tijd alert blijft. Een te hoog cortisol level kan ervoor zorgen dat je continue ‘aan’ staat en je niet meer weet hoe je de uitknop moet bedienen. Zelfs als je iets doet wat je super leuk vindt, is het niet goed om te lang in deze extreem alerte modus te blijven. Op den duur loop je er namelijk door leeg.

Neem de signalen van je lichaam serieus

Als ik naar het ontstaan van mijn eigen burn-out kijk, denk ik dat we onze eigen klachten vaak af doen als aanstellerij. We wuiven het weg. Het zal wel weer overwaaien. ‘Anderen werken toch ook gewoon fulltime? Runnen een huishouden (en een gezin), onderhouden sociale contacten en ik zit maar te puffen en te steunen. Ik moet nog zeker 50 jaar werken, dus al ik het nu al zwaar vindt, wat zal dat later dan wel niet worden?’

Is dit herkenbaar voor jou? Stop dan met jezelf met anderen te vergelijken. Jij weet helemaal niet hoe het er bij een ander thuis aan toegaat. Iemand kan wel fulltime werken, maar als de werkdruk of de werksfeer heel anders is dan worden die uren anders ervaren. En wie heeft eigenlijk bepaalt dat een 40-urige werkweek de norm is?

Onderneem actie

Voel aan wat jij nodig hebt en neem de regie over jouw leven. Zorg ervoor dat je een hele periode een stapje terug kunt doen. Zorg dat je structureel iets verandert in de indeling van jouw planning.. Waardoor zijn de klachten ontstaan? Ben jij verantwoordelijk voor al deze dingen? Een structurele overbelasting is niet gefixt met 2 weken vakantie. Geef jezelf echt de tijd om bij te komen. Zoals ik al zei, is je lichaam een geniaal systeem. Als jij een beetje gas terugneemt, komt er een moment waarop je lichaam genadeloos aan de handrem trekt!

Kom je er niet uit met het afstoten van taken en verantwoordelijkheden? Stel jezelf dan de vraag wat je een goede vriend zou aanraden als hij in jouw situatie zou zitten. Het antwoord is vaak eenvoudiger dan we denken, we maken het onszelf alleen vaak te moeilijk.